Fashion Conscious or Fashion Addict? Μήπως είσαι εθισμένη στην υπερκατανάλωση μόδας?

image (5) Σήμερα θα παίξω τον δικηγόρο του διαβόλου γιατί καλή η μόδα και τα trends, αλλά ακόμα καλύτερη η ψυχική μας υγεία και οι συνειδητοποιημένες καταναλωτικές συμπεριφορές, πόσο μάλλον στην δύσκολη εποχή που ζούμε. Θεωρώ λοιπόν πως οφείλουμε τουλάχιστον να έχουμε επίγνωση του ευαίσθητου αυτού θέματος ώστε να έχουμε και την κριτική ικανότητα να αναγνωρίζουμε στον ίδιο μας τον εαυτό σημάδια που δείχνουν ‘ύποπτη καταναλωτική συμπεριφορά’ .

Καταρχήν να διευκρινίσουμε τι εννοούμε όταν μιλάμε για εθισμό. Αναφερόμαστε σε μια κατάσταση στην οποία το άτομο ουσιαστικά ‘ψυχαναγκάζεται’ να αγοράζει συνεχώς καινούρια αντικείμενα και συχνότερα για τις γυναίκες τα αντικείμενα αυτά είναι ρούχα, παπούτσια, αξεσουάρ κ.α. τα οποία προσφέρουν πρόσκαιρη συναισθηματική διέγερση και ενθουσιασμό… μέχρι την επόμενη αγορά. Μιλάμε για κατανάλωση μακράν πέρα της ικανοποίησης των πρακτικών αναγκών και η οποία συνήθως είναι υποκινούμενη από διάφορους ψυχολογικούς παράγοντες.

Έρευνες αποκαλύπτουν ότι οι δημογραφικά νεότερες γενιές (Generation Y 1979-1995 και Millennials 1980-2000) image (2)και ειδικότερα οι γυναίκες εμφανίζουν τον μεγαλύτερο εθισμό στην υπερκατανάλωση μόδας συγκριτικά με οποιαδήποτε άλλη γενιά έχει περάσει ως τώρα. Γεγονός που δεν προκαλεί έκπληξη αν αναλογιστούμε πως αυτές οι γενιές έχουν κυριολεκτικά βομβαρδιστεί από την πρώτη μέρα της ζωής τους ως στοχευμένο κοινό (target group) πλήθους διαφημιστικών εκστρατειών και παρουσιάζουν τρομακτική εξοικείωση με το όλο αυτό concept. Πιο συγκεκριμένα, ενδιαφέροντα στοιχεία πάνω στην καταναλωτική συμπεριφορά και ψυχολογία της γενιάς αυτής δείχνουν ότι:

* Χαρακτηρίζονται από το λεγόμενο ‘image update syndrome’ – μία ανάγκη να ανανεώνουν συνεχώς την εμφάνισή τους καθώς βαριούνται πολύ σύντομα και αναζητούν την επόμενη αγορά που θα τους ‘διεγείρει’ για αυτό και θεωρείται πως είναι η γενιά με τα πιο συναισθηματικά κίνητρα (e-motives).

* Ο χρόνος που κρατάει αυτή η διέγερση μειώνεται με ταχύτατους ρυθμούς τα τελευταία χρόνια.

* Η ταύτιση με συγκεκριμένες μάρκες είναι ζωτικής σημασίας – η ‘ανωνυμία’ καθιστά και τα ίδια τα άτομα ανώνυμα και αποτελεί κριτήριο εισαγωγής στην ‘ομάδα’ αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες κοινωνικού αποκλεισμού και απομόνωσης.

* Όσον αφορά τους εφήβους η ταύτιση με συγκεκριμένο στυλ & brands εκφράζει ένα μήνυμα για το ποιοι είναι ή προσδοκούν να γίνουν και αποτελεί ουσιαστικά την πρώτη επίδειξη ανεξαρτησίας από την οικογένεια.
image (3)Τι γίνεται λοιπόν σε περίπτωση αδυναμίας του εθισμένου καταναλωτή να αγοράσει τα ‘must have’ αυτά ρούχα/παπούτσια κ.α.? Σύμφωνα με τους ειδικούς η κατάσταση αυτή μπορεί να επιφέρει σοβαρές ψυχολογικές διαταραχές λόγω της σύγκρισης του εαυτού του με τους άλλους, όπως αίσθημα κατωτερότητας, έλλειψη αυτοπεποίθησης, κατάθλιψη, κοινωνική απομόνωση, ακόμα και αυτοτιμωρία. Γιατί να μην ξεχνάμε πως η ‘τυραννία της μόδας’ αφήνει ελάχιστα περιθώρια προσωπικού στυλ και την δυνατότητα να ξεφύγει κανείς από το κοπάδι αφού πρωτίστως υπαγορεύει ‘τι πρέπει’ και ‘δεν πρέπει’ να φοράμε, ασκεί δηλαδή αυστηρή αυτοκριτική αλλά και κριτική στους άλλους.

Ας αναλογιστούμε λοιπόν το αντίκτυπο στην ψυχολογία της νέας γενιάς αυτής που ζει στην γεμάτη αντιφάσεις σημερινή ελληνική πραγματικότητα και ας μην είμαστε αυτοί που θα τους κουνήσουν το δάχτυλο αλλά αυτοί που θα το σηκώσουν για να τους δείξουν το δρόμο προς την συναισθηματική πληρότητα μέσω πιο δημιουργικών οδών. Πρώτα όμως οφείλουμε να ξεκινήσουμε από τον ίδιο μας τον εαυτό αναρωτώμενοι αν οι ίδιοι έχουμε μπλεχτεί έστω και υποσυνείδητα σε έναν τέτοιο φαύλο κύκλο ‘συναισθηματικής υπερκατανάλωσης’ και αν ναι γιατί..image (4)